Pasqyra e Berishës është Aleksandri i Serbisë

Alban Daci

Pavarësisht nga pamja e tij shpërfillëse, aty nga mesi i vitit 1931 mbreti pranoi se udhëheqja e tij nuk e kishte unifikuar dhe paqtuar vendin. Një seri sulmesh mbi disa qytetarë të nderuar kroatë dhe sidomos vrasja e poshtër e profesorit të mirënjohur zagrebas, Milan Suffllay, i thelluan edhe më ndjenjat e pesimizmit dhe të pakënaqësisë në Kroaci.

Aleksandri e përjetoi këtë gjendje personalisht  gjatë një vizite në Zagreb në shkurt. Për qindra vjet me radhë burrat e qytetit të Turnopoljes kishin ofruar një truprojë nderi për vizitorët mbretërorë në qytetin e tyre.

E megjithatë me mbërritjen e Aleksandrit ata mungonin, gjë që nuk ishte aspak karakteristike. Ndërkaq një valë shpërthimesh, atentatesh dhe aktesh sabotazhi, të cilat i merrnin përsipër partizanët e Ustashëve, krijoi një gjendje pasigurie për qytetarët në shumë vise të vendit.

Një rënie e ndjeshme e standardit të jetës në vend, pasojë e pashmangshme e krizës financiare që kishte kapërthyer mbarë botën, e goditi keqazi Jugosllavinë. “Ne jemi përfshirë nga një krizë ekonomike, financiare, sociale dhe morale” do t’i thoshte një miku atë pranverë, Trumbiqi. “Në vend nuk ka më vlera morale, as materiale. Askush nuk beson më në asgjë”.

Shqipëria, ashtu si ish Jugosllavia në atë kohë është përfshirë në krizën e thellë ekonomike që ka pllakosur Europën. Megjithatë, kjo krizë është shumë më shumë se sa vetëm një krizë ekonomike. Ajo është një krizë e thellë morali, ku shteti vjedh e  shet pronat e qytetarëve. Është një krizë e thellë psikologjike, qytetarët tashmë e kanë humbur shpresën dhe durimin tek politika e vjetër në vend. 

Megjithatë, këtë situatë të vështirë nuk e kupton vetëm Kryeministri, sipas të cilët shqiptarët janë populli më i lumtur në botë, me rritjen më të lartë ekonomike, me standardet  të larta jetese.  

Sjellja e tij, ka disa shpjegime. Së pari ai po mundohet të na fsheh të vërtetën, e cila është, se sot shqiptarët, jo vetëm, e kanë ndjerë krizën e thellë ekonomike që ka pllakosur Europën, por po e përjetojnë si të dyfishtë. Shqiptarët gjithmonë ka pasur në shpinë krizat e tyre ekonomike të trashëguar nga keqqeverisjet e tashmë mbi shpinë duhet të mbajnë edhe efektet e krizës botërore. 
Së dyti, ai është larguar aq shumë nga realiteti dhe nga jeta e qytetarëve, sa nuk është më i vetëdijshëm as të kuptojë e as të arsyetojë me realizëm politik. Tashmë është e njohur historia mes ujkut dhe gomarit: Ujku po e hante nga të pasmet gomarin dhe gomari thoshte ishallah jam në ëndërr. Kështu edhe këto reagimet dhe deklaratat e Berishës: vendi dhe qytetarët po përjetojnë një krizë të dyfishtë ekonomike, një të trashëguar nga tranzicioni dhe një tjetër për shkak të efekteve të drejtpërdrejta të krizës botërore dhe Berisha thotë, se qytetarët ishallah besojnë se janë në ëndërr dhe jo në realitet jetësor.

Berisha, një diktator tipik ballkanas dhe një aventurier përsa i përket metodës së qeverisjes, nuk e kupton se tashmë kohërat po ndryshojnë dhe se gënjeshtrat i kanë këmbët e shkurtra. Nuk mund të mbahet me gënjeshtra e pallavra për vite me radhë një popull. Diktatorët në përgjithësi dhe ato të Ballkanit në veçanti nuk e kanë pranuar asnjëherë faktin e të qenit diktatorë. Më tipikët ndoshta në këtë linjë janë Aleksandri i Serbisë dhe Berisha i Shqipërisë. Megjithatë, në thellësi të analizës ka një ndryshim të madh mes të dyve, i pari ishte një atdhetar i madh dhe real për vendin e tij, ndërsa i dyti hiqet si atdhetar, por realisht sjelljet e tij të fundit po e tregojnë fytyrën e tij të vërtetë prej tradhtari.