Veset dhe virtytet e politikës

Dr. Alban Daci
Botuar me 7 mars 2009
Gazeta NDRYSHE

Kur flitet për politikën është me të vërtetë shumë e vështirë për të mos rënë në joshjen e tipit: këtej janë të mirët, andej të këqijtë, këtej tanët, andej kundërshtarët dhe armiqtë.
Ky rregull vlen, kur flitet për politikën në përgjithësi, si një aktivitet që tashmë pikturohet si turpi i njerëzimit, si gjëja më negative që vetë njeriu ka prodhuar për të qenë i nënshtruari i ideve të tija, por që nuk kanë për objekt atë, problemet e tija dhe vetë jetën e tij, sepse politika lind nga njeriu dhe idetë njerëzore, por në momentin që ajo është krijuar dhe merr formën e plotë, bëhet e pavarur nga ai dhe e kontrollon atë duke e pushtuar në të gjitha format e të menduarit dhe të vepruarit.
Në politikën e përditshme, veset duken sikur ndërthuren me virtytet e saja, në një përzierje, ku asgjë nuk është lehtësisht e ndarë nga pjesa tjetër e mbetur.
Le të rikujtojmë disa nga veset kryesore të politikës që janë pak a shumë të pranishëm dhe të ngjashëm në të gjitha sistemet politike.
Në vend të parë është korrupsioni: “ më shumë ligje do të jenë miratuar, më shumë hajdutë dhe bandit do të jenë” do të citonte Lao Tse, më i madhi dhe themeluesi i taoizmit kines, rreth treqind vjet para lindjes së Krishtit.
Sigurisht që në ditët e sotme një citim i tillë mund të tingulloj paksa i ekzagjeruar, por është gjithmonë jashtë dyshimit që pushteti është rezultat veçanërisht i ekspozuar në joshjet e korrupsionit: si në tentativat për ta shtir në dorë, si në ato për ta mbajtur duke paguar çdo çmim.
Ndoshta qytetari i thjeshtë dhe i ndershëm mund ta ketë të vështir të penetroj brenda salloneve të oborrit për të vëzhguar dhe kuptuar se çfarë ndodh dhe mund të ndodh fshehur thellë poshtë elegancës që oborrtarët na paraqesin në pamjen e parë, por ai do të jetë aq vigjilent dhe inteligjent sa të kuptoj që prona publike dhe floriri i të gjithëve po vidhet nga persona që profesionin për të qeverisur e kanë hasur rastësisht.
Ndoshta, për disa që janë të vetëdijshëm, sepse kanë qenë vetë dëshmitar të drejtpërdrejt e kanë kuptuar se çfarë përmasash galopante ka marrë fenomeni i korrupsionit në Shqipëri, saqë nuk i mjaftuam vetëm 28 mijë kilometra katror, por kaloj jashtë kësaj hapësire duke vepruar edhe në ishujt që ndodhen jashtë kësaj zonë, të cilët kanë të njëjtin juridiksion dhe të njëjtët aktor që e ushtrojnë atë pa pasur problemin më të vogël.
Të jesh sot politikan në Shqipëri, do të thotë se: më parë mund të kesh qenë një hajdut, një rrugaç, një maskara, një i pa shkollë, arrogant, një pseudo intelektual, një i ashtuquajtur profesor, një biznesmen që nuk dihet se si e ke nisur në fillimin aktivitetin tregtar apo prodhues dhe me çfarë burimesh e ke financuar dhe vazhdon ta financosh atë.
Të jesh sot politikan në Shqipëri do të thotë se: vlerat njerëzore nuk bëjnë pjese në mënyrën tënde të jetuarit, që njerëzorja ose nuk ka qenë asnjëherë e pranishme tek ti ose ajo sapo ti ke filluar të bësh politikanit dal nga dalë është zbehur duke humbur gjurmët e saja.
Në Shqipëri, mund të bësh politikanin, amoralistin, deputetin dhe ministrin, sepse qytetarët të kanë besuar besimin e tyre për t’i përfaqësuar, të kanë bërë të plotfuqishëm me vullnetin e tyre dhe për këtë arsye ti mund të abuzosh mbi ta, mund t’i përdorësh ata sikur të ishin qenie që nuk kanë asnjë vlerë për t’i respektuar, sepse vlerat e moralit dhe të njerëzimit që ty ti besuan mund t’i shtypësh dhe t’i poshtërosh sa herë të duash pa dhënë llogari para askujt, për faktin se ti tashmë je i plotfuqishëm.
Sa e vështirë është bërë për ne të rinjtë që po edukohemi me vlerat, sepse për t’i praktikuar ata duhet të marrim besimin dhe aprovimin e atyre që antivlerën e kanë virtyt dhe përdorimin e saj në jetë e kanë si diçka normale për të kënaqur dëshirat e tyre maniake duke përdorur nevojat dhe dëshirat tonë për të pasur një vend pune që na duhet si një burim material i domosdoshëm për të ndërtuar ëndrrat tona dhe për të jetuar në mirëqenie.
Sa e vështirë është bërë për ne të rinj që nuk na mjaftojnë orët e tëra që kalojmë duke studiuar si dhe sakrificat e prindërve tanë që kanë bërë për të na garantuar të drejtën për studim, por që duhet të fillojmë të përgatitemi dhe të studiojmë pornografinë, seksin, kamasutrën dhe erosin pasi janë bërë pjesë e provimit që duhet të japim për të fituar një vend pune.
Sa e vështirë dhe e dhimbshme është për ne shqiptarët, kur dëgjojmë se një familje e ndershme dhe e thjeshtë shqiptare që ka sakrifikuar pothuajse gjithçka për të ndërtuar të ardhmen shuhet larg nga Atdheu, në mërgimin e dhimbshëm dhe të vuajtur.
Sa e turpshme dhe e padurueshme është për ne shqiptarët, kur dëgjojmë nga televizionet e vendeve që kemi zgjedhur për të emigruar skandalet e radhës të kryera nga politikanët tanë, që me bëmat e tyre krijojnë imazhin e gabuar për vendit tonë jashtë në Botë.
Sa normale dhe krejt e natyrshme është bërë për qytetarët tanë që kanë zgjedhur Shqipërinë për të jetuar tek sa shikojnë dhe dëgjojnë skandalet e radhës të kryera nga politikanët që i kanë zgjedhur për t’i përfaqësuar në nivelet më të larta drejtuese të qeverisjes.
Gjithçka mund të ndodh para syve tanë, mjafton mos të na prek neve menjëherë dhe drejtpërdrejt dhe nuk na intereson aspak nëse prek të tjerët dhe se një ditë pas tyre mund të jetë edhe radha jonë për të qenë jo vetëm të prekur por edhe të “përkëdhelur”, të “zhveshur” me qëllimin për të “kënaqur” dëshirat shpirtërore të atyre që na prekin dhe dëshirat tona për të siguruar burimet e jetesës.
Po ndonjë virtyt a mund të ketë politika aktuale shqiptare?
Sinqerisht nuk shikoj ndonjë virtyt pasi është aq shumë e mbushur me vese negative sa do të duhej një teleskop që përdoret për të vëzhguar yjet për të vënë re se në gjirin e saj ka mbetur ndonjë vlerë pozitive njerëzore, e cila mund të bëj pjesë tek virtytet e politikës pozitive që nuk është kundër qytetarëve të saj, por që bashkë me ta përjekton sigurinë, paqen, mirëqenien, prosperitetin, zhvillimin dhe dëshirën për të vënë në qendër të vëmendjes qytetarin.
Të vetmin virtyt që mund të kenë akoma politikanët tanë që janë në instanca qeverisëse/ keq qeverisëse është të largohen para se reagimi ynë për të mbrojtur moralin tanë, të drejtat tona, të jetë i ashpër dhe i pamëshirshëm ashtu siç ka qenë qëndrimi i tyre gjatë gjithë kësaj periudhe, ku të qetë dhe të pa shqetësuar ka bërë ç’kanë dashur me ne.
Të largohen jo vetëm nga ambientet e politikës që e kanë ndotur me imoralitet, korrupsion dhe pa përgjegjshmëri, por edhe nga jeta jonë e përditshme, sepse stili i tyre të menduarit dhe të jetuarit nuk bën pjesë në vlerat tona që kemi trashëguar si popull, sepse nuk bëjnë pjesë në kostumet dhe traditat tona, ku ndershmëria, besnikëria dhe dashuria për njëri-tjetrin si dhe shpirtin individual për tu sakrifikuar në emër të shumicës ka shoqëruar historinë tonë ndër shekuj.
Përderisa ata janë kaq të ndryshëm dhe larg vlerave tona, duhet të largohen nga ne, sepse nuk përfaqësojnë asgjë tonën dhe ne nuk mund të vazhdojmë të bashkëjetojmë me ta, sepse nuk kemi asgjë të përbashkët me ta.
Kjo politikë është e huaj tek ne, dhe ne nuk e gjejmë aspak vetën në mjedisin e tyre. Prandaj, o ata do të largohen vetë nga jeta jonë e thjeshtë që ka nevojë për shumë kujdes për të siguruar vazhdueshmërinë, ose do të jemi ne ata që duhet të lëvizim për ti detyruar të largohen, që të vazhdojmë në rrugën e vlerave njerëzore që na karakterizuar si popull për të punuar së bashku për të jetuar më së miri të tashmen dhe për tu impenjuar po së bashku për të projektuar të ardhmen e dëshiruar.