Dott. Alban Daci
Botuar me 17 shkurt 2007
Botuar me 17 shkurt 2007
Gazeta Ndryshe
Vetvendosja, njohja dhe mosnjohja e shteteve
* Principi i vetvendosjes së popujve
Principi i vetvendosjes ështe parashikuar dhe përfshirë edhe nga Karta e Kombeve të Bashkuara si finalitet organizues. Ajo përcakton që marrëdhëniet miqësore ndërmjet kombeve bazohen mbi respektimin e principit të barazisë dhe të dejtës për vetvendosjes të popujve ( neni 1 paragrafi 2 , të gjithë popujt kanë të drejtën e vetvendosjes. Në vyrtit të kësaj të drejte , ata vendosin lirishtë për statusin politikë dhe ndjekin lirisht zhvillimin e tyre ekonomik, kulturor dhe social).
Gjithashtu, të njëjtin princip parashikon edhe Aktit final në 1975 gjatë konferencës për sigurinë dhe bashkëpunimin në Europe , të gjithë popujt në liri të plotë kanë të drejtë kur dhe si dëshirojnë të kenë regjimin e tyre politik pa ndërhyrje nga jashtë si dhe të ndjekin zhvillimin e tyre politik , ekonomik, social dhe kulturor .
E drejta e popujve për vetvendosje është parashikuar edhe në Deklaratën e mosndërhyrjes dhe interferencave në marrëdhëniet e brenshme të shteteve Pra, ajo që analizuam më sipër kuptojmë se krijimi i një shteti ( kombëtar ) sovran duhet të ndertojë për çdo popull në menyre konkrete ushtrimin e të drejtës së tij për vetvendosje . Nga ana tjeter integriteti territorial dhe uniteti politik i një shteti sovran duhet të mbështet nga e “Drejta Ndërkombëtare” vetëm nëse rezulton se : Ka nje qeveri që përfaqeson popullin e përfshirë në një territor pa ndarje rracore,fetare dhe ngjyre .
Pra sipas të “Drejtes Nderkombetare” krijimi i shteteve të reja eshte çështje faktike dhe jo juridike .
* Njohja : mbi vlera deklaruese
Njohja nuk është element i domosdoshëm për ndertimin e një shteti , ka efekte deklaruese dhe është akt vetëgjykues që shtetet e tjera mund të marrin në një moment sipas zgjedhjes dhe menyrës së tyre. Kjo teori ka gjetur kryesisht praktikën e shteteve të “civilizuara evropiane” , të cilat vendosin vetë për pranimin e ndonjë shteti në bashkësinë ndërkombetare .
Me aktin e njohjes , nje shtet deklaron se sipas mendimit të tij , shteti i ri i plotëson kushtet e shtetësisë që i parashikon e “Drejta Nderkombetare” si : ka popullsinë e përhershme, territorin e caktuar dhe qevërine e zgjedhur me mjete demokratike për të mbajtur rendin .
* Pozicioni i shtetit që nuk njihet në Komunitetin Ndërkombetar
“ Një shtet jo i njohur ndërkombetarisht nuk mund të jetë objekt i agresioneve, territori i tij nuk mund të jetë i konsideruar ( Terra Nulius ) tokë e askujt , nuk mund të premtojë dhe aktivizojë proçedimet e formimit të normave të të “Drejtës Ndërkombetare” dhe të instaloje raporte bashkëpunimi dhe asistencë ndërshteterore .“
* Efektet e njohjes në marrëdheniet ndërkombetare
Akti i njohjes është një lloj “ Bilete pranimi “ në raportet efektive dhe intensifikuese ndërkombëtare deri për raportet diplomatike e konsullore , përmes të cilave është e mundur një pjesmarrje e plotë e shteteve në bashkëpunimet ndërkombëtare që bazohet mbi aktet vullnetare , ku shtetet e reja dhe në përgjithësi shtetet me të “ dobëta “ ndjejnë ekzistencën për të realizuar potencialitet dhe burimet ekonomike dhe njerëzore që disponojnë .
* Principi i vetvendosjes së popujve
Principi i vetvendosjes ështe parashikuar dhe përfshirë edhe nga Karta e Kombeve të Bashkuara si finalitet organizues. Ajo përcakton që marrëdhëniet miqësore ndërmjet kombeve bazohen mbi respektimin e principit të barazisë dhe të dejtës për vetvendosjes të popujve ( neni 1 paragrafi 2 , të gjithë popujt kanë të drejtën e vetvendosjes. Në vyrtit të kësaj të drejte , ata vendosin lirishtë për statusin politikë dhe ndjekin lirisht zhvillimin e tyre ekonomik, kulturor dhe social).
Gjithashtu, të njëjtin princip parashikon edhe Aktit final në 1975 gjatë konferencës për sigurinë dhe bashkëpunimin në Europe , të gjithë popujt në liri të plotë kanë të drejtë kur dhe si dëshirojnë të kenë regjimin e tyre politik pa ndërhyrje nga jashtë si dhe të ndjekin zhvillimin e tyre politik , ekonomik, social dhe kulturor .
E drejta e popujve për vetvendosje është parashikuar edhe në Deklaratën e mosndërhyrjes dhe interferencave në marrëdhëniet e brenshme të shteteve Pra, ajo që analizuam më sipër kuptojmë se krijimi i një shteti ( kombëtar ) sovran duhet të ndertojë për çdo popull në menyre konkrete ushtrimin e të drejtës së tij për vetvendosje . Nga ana tjeter integriteti territorial dhe uniteti politik i një shteti sovran duhet të mbështet nga e “Drejta Ndërkombëtare” vetëm nëse rezulton se : Ka nje qeveri që përfaqeson popullin e përfshirë në një territor pa ndarje rracore,fetare dhe ngjyre .
Pra sipas të “Drejtes Nderkombetare” krijimi i shteteve të reja eshte çështje faktike dhe jo juridike .
* Njohja : mbi vlera deklaruese
Njohja nuk është element i domosdoshëm për ndertimin e një shteti , ka efekte deklaruese dhe është akt vetëgjykues që shtetet e tjera mund të marrin në një moment sipas zgjedhjes dhe menyrës së tyre. Kjo teori ka gjetur kryesisht praktikën e shteteve të “civilizuara evropiane” , të cilat vendosin vetë për pranimin e ndonjë shteti në bashkësinë ndërkombetare .
Me aktin e njohjes , nje shtet deklaron se sipas mendimit të tij , shteti i ri i plotëson kushtet e shtetësisë që i parashikon e “Drejta Nderkombetare” si : ka popullsinë e përhershme, territorin e caktuar dhe qevërine e zgjedhur me mjete demokratike për të mbajtur rendin .
* Pozicioni i shtetit që nuk njihet në Komunitetin Ndërkombetar
“ Një shtet jo i njohur ndërkombetarisht nuk mund të jetë objekt i agresioneve, territori i tij nuk mund të jetë i konsideruar ( Terra Nulius ) tokë e askujt , nuk mund të premtojë dhe aktivizojë proçedimet e formimit të normave të të “Drejtës Ndërkombetare” dhe të instaloje raporte bashkëpunimi dhe asistencë ndërshteterore .“
* Efektet e njohjes në marrëdheniet ndërkombetare
Akti i njohjes është një lloj “ Bilete pranimi “ në raportet efektive dhe intensifikuese ndërkombëtare deri për raportet diplomatike e konsullore , përmes të cilave është e mundur një pjesmarrje e plotë e shteteve në bashkëpunimet ndërkombëtare që bazohet mbi aktet vullnetare , ku shtetet e reja dhe në përgjithësi shtetet me të “ dobëta “ ndjejnë ekzistencën për të realizuar potencialitet dhe burimet ekonomike dhe njerëzore që disponojnë .
Pavarësia , zgjidhja e drejtë për KOSOVËN .
Duke ndjekur me vëmendje dhe shqetësim të madh situatën në Kosovë , e mora si obligim personal në pozicionin njerëzor dhe kombëtar bërjen e kësaj analize për të dhenë kontributin tim qoftë edhe modest për gjetjen e një zgjidhje përfundimtare në lidhje me statusin final të Kosovës.
Kjo çeshjte ndër shekuj me radhë është përjetuar dhe ndjerë nga shqiptarët si fatalitet historik, ku për objekt ka pasur ndëshkimin , shtypjen, robërimin, skllavërimin, mohimin e të drejtave themelore të tyre.
Ndërsa, për serbët është parë gjithmonë në syrin e pozicionit dominant që mund të bëjë çtë dojë dhe kur të dojë në lidhje me popullsinë shqiptare e cila përbën 90 përqind të popullsisë totale që është e pranishme në teritorin e Kosovës.
Po anaziloj në pozicionin e vlerave njerëzore, sepse brezat e sotëm po rriten në Evropën e Bashkuar dhe Demokratike e cila po përjeton ose më saktë është ndër promovuesit politik, monetaro-ekonomike të procesit të globalizimit.
Kjo tregon që të gjithë ne, të rinjtë e familjes së bashkuar evropiane jetojmë dhe i përkasim mjedisit multikulturor, multietnik dhe multidimensional, ku si bazë strukturore organizuese kemi tolerancën, bashkjetesën, integrimin si dhe të qenit dhe të ndjerit të lirë derisa kjo liri nuk cenon lirinë e të tjerëve.
Bashkëjetesa në një mjedis të tillë bën qo jo vetëm unë dhe bashkombasit e mi ta trajtojnë dhe mbështesin të drejtën legjimitime (të sanksionuara edhe nga e “Drejta Ndërkombëtare”) shtetformuese të shqiptarëve të Kosovës, por të gjithë qytetarët e botës moderne , ku mbizotëron demokracia dhe liria është ideal absolut dhe i pa cënueshëm, duhet të reagojnë në emër të këtyre vlerave që të përkrahin aspiratat e vetvendosjes së Kosovës, si një shtet sovran, i pavarur dhe demokratik.
Duke qenë i vetëdijshëm se shpirtërisht, intelektualisht dhe fizikisht u përkas dhe jam pjesë e këtyre vlerave njërëzore u ndjeva i obliguar për të reaguar, sepse e drejta e një kombi të tërë në sytë e Evropës Demokratike po nëpërkëmbet.
Heshjta e cdo kujt nga ne, para kësaj padrejtësie do të thoshte tradhëti ndaj vlerave universale demokratike që na kanë ushqyer, rritur, përkrahur dhe shoqëruar gjatë pëshkrimit me mjaft vështirësi të ciklit jetësor në historinë njerëzore.
Të heshtës do të thotë të mosnjohësh, mohosh, injorosh, të abuzosh deri në shkatërrim total të vlerave njerëzore dhe të bëhesh palë dhe mbështetës, të përkrahësh mosabarazinë, skllavërinë, teokracinë, pozicionin e pa drejtë dominues duke u bërë palë e asaj që le ta quajme “ Fshirje dhe zhdukje e një populli , sepse i bën hije një populli tjetër”, ose më saktë të bëhesh pjesë e një grupi që në të vërtet nuk përfaqësojnë asnjë popull, por interesat e tyre vetjake për pushtet.
Me të drejtë mund të pyësni se përse në pozicionin Kombëtar?!
Cdo popull me historinë e tij ka ndërtuar identitetin e vetë kombëtar.
Përderisa jam shqiptare dhe që ndjehem krenar për këtë, do të thotë se i përkas identitetit kombëtar shqiptar, i cili në thelb është një identitet kulturor dhe qytetar me komponent kulturor pamorë, mentalitet shoqëror, mënyrën e jetesës dhe nga e drejta e pa shkruar dhe e shkruar.Unë dhe të gjithë bashkëkombasit e mi shqiptar jemi të lidhur shpitërisht me cdo proces që ka për objekt identitetin tonë kombëtar si në rastin mbështetës dhe atë cënues. Situata e Kosovës me të gjitha komponentet e saja është pjesë e kësaj lidhje shpirtërore që na sensibilozon të gjithë ne shqiptarëve anë e mbanë rruzullit tokësor.
Kosova, po kalon një periudhë mjaftë të rëndësishme dhe të vështirë në të njëjtën kohë.
Të rendësishme , sepse për herë të parë pas padrejtësisë ndërshekullore nën mbeshtetjen dhe udhëheqjen e Shteteve të Bashkuara të Amerikës që operojnë në bashkëpunim me vendet e tjera anëtare të organizatës së Kombëve të Bashkuara, po e diskutojnë ceshtjen e Kosovës si argument të vecantë dhe zyrtarë për gjetjen e zgjidhjes se statusit të saj në nivel ndërkombëtarë.
Një rol të rëndësishëm në këtë proces, ka luajtur edhe kryeadministratori i Kombeve të Bashkuar Ahtisari, edhe përse ka qënë mjaft e veshtirë për të, duke qenë se po operonte në rolin e ndërmjetësuesit mes palës shqiptare dhe asaj serbe , ku historia ka treguar se këto dy palë nuk kanë gjetur dhe nuk do të gjejnë ndonjë herë pikë të përbashkët për të vendosur dhe për të zgjidhur një herë e mirë statusin final të Kosovës.
Ahtisari ka deklaruar se : detyra ima ka mbaruar pasi është e pa mundur që zgjidhja e statusit final të bëhet përmes negociatave të drejtëpërdreja dypalëshe mes shqiptarëve dhe serbëve.
Kryadministratori Ahtisari, duhet falenderuar, ngaqë edhe pse operoj në një mjedis shumë të vështirë dialogues, u impenjua seriozisht në gjetjen e zgjidhjes, madje na ofroj edhe një propozim finale.
Ky propozim edhe përse është hartuar nga specialist më të mirë të nivelit ndërkombëtarë nuk ngaranton një zgjidhje të qëndrueshme, përfundimtare dhe afagjate, sepse nuk kënaq dhe plotëson kërkesat e shqiptarëve për pavarësi.
Në këtë drejtim shqiptarët duhet të jenë të kënaqur që ceshtja e të drejtave të tyre u nderkombëtarizua, por jo të besojnë se mund të ofrohet zgjidhja përfundimtare në plotësimin e plotë të kërkesave te tyre.
Shqiptarët e Kosovës duhet ta kërkojnë dhe ta gjejnë lirinë e tyre ndër veti, sepse të jenë të sigurtë që askush nuk ua dhuron. Kjo, mund të vërtetohet fare lehtë nëse bëjmë një vezhgim mbi proceset shtetformuese, ku në të gjitha rastet popujt vetvendosjen e kanë arritur vetë me plotë vështirësi, pengesa dhe sakrifica.
Shqiptarët e Kosovës, duhet të jenë të vetedijshem që po kerkojnë të drejta legjime të mbështetura nga e “Drejta Nderkombetare” që është në fuqi.
Kosova i plotëson dhe meriton të jetë shtet i pavarur, sepse ne bazë të ( nenit1 paragrafi 2, të Kartës së Kombëve të Bashkuara ) , të gjithë popujt kanë të drejtën e vetvendosin. Në vyrtit të kësaj të drejte , ata vendosin lirishtë për statusin politikë dhe ndjekin lirisht zhvillimin e tyre ekonomik, kulturor dhe social).
Cdo zgjidhje tjetër tjetër nuk ka argomenta juridikë, por përbën thjeshtë akt politikë që bie në kundërshtim me të drejtën legjitime shtetformuese të shqiptarëve të Kosovës.
Të gjitha versionet e zgjidhje që nuk parashikojnë dhe përfshijnë të drejtat dhe aspiritat e shqiptarëve do të jëtë i përkoshëm dhe mund të këtë pasoja majft negative për stabilitetin në rajonin e Balkan
